Bu mövzuda yeni məlumatlar təmin edən, tədqiqatçıların Neandertal dişləri üzərində tapdıqları və alimlərə bir çox şeylər izah edən tartar idi. Ötən il İspaniyadakı El Sidrón mağarasında tapılan Neandertal dişi fosilinin üzərindəki əhənglənmiş valı araşdırdıqdan sonra tədqiqatçılar, bu nəsli kəsilmiş insan növünün tərəvəzləri bişirdiyi və çobanyastığı kimi acı-şirin tibbi bitkilər istehlak etdiyi nəticəsinə varmışdılar. Başqa bir deyimlə, yaxın zamanda aparılan bu tədqiqatlara görə Neandertallar ağılsız karnivorlar (ət yeyən canlılar) deyildilər.
Barselonadaki Katalan Tədqiqat və Yüksək Tədris İnstitutundan olan Karen Hardy'nin başçılıq etdiyi elmi-tədqiqatçı qrup, Neandertalların balanslı diyetlə qidalandığı və şəfalı bitkilərlə özlərini müalicə etmə qabiliyyətinə sahib olduğu, ağıllı və həssas növ olduğu nəticəsinə gəldi. Tədqiqatda, uzun müddət əvvəl nəsli kəsilmiş bu insanlar haqqındakı dünyagörüşümüzün düzəlişlərə ehtiyacı olduğunu irəli sürdülər.
Amma indi bu "antik tartar" fərziyyəsi London Təbiət Tarixi Muzeyindən olan iki tədqiqatçının Barselona qrupunun tapıntılarına və nəticələrinə meydan oxumasıyla yenidən düyünləndi. Observer jurnalında yayılan xəbərdə "Dişlərlə bağlı tədqiqatlar Neandertalların özlərini müalicə edə bilən, tərəvəz yeyən müdriklər olduğunu sübut etmir" deyilir. Neandertalların dişlərində tapılan bu mikroskopik ot və bitki qırıntılarına fərqli izah vermək lazım oldu.
Laura Buck və Chris Stringer'in Quaternary Science Reviews'un son sayında nəşr edilən məqalələrində, Stringer, Neandertal dişində tapılan kiçik bitki qırıntılarının tamamilə fərqli bir qaynaqdan gəlmiş ola biləcəyini izah edir. Bu bitki qalıqları, bəlkə də Neandertallar tərəfindən ovlanmış və yeyilmiş cüyür, bizon ya da başqa ot yeyənlərin mədə məzmunundan qaynaqlana bilər.
Stringer deyir: "Iniut, Cree və Blackfeet'in də daxil olduğu müasir ovçu-yığıcı insan qəbilələri, kafi C vitamini qaynağı olduğu üçün cüyür kimi heyvanların mədə məzmununu yeyirlər. Məsələn, Inuit qəbilələrində bir heyvanın mədə məzmunu krem pendirdən çox da fərqli olmayan qida kimi qəbul olunur."
Ot yeyən heyvanların mədə məzmunları haqqındakı ən əhəmiyyətli hissə mədələrinin, bu ot yeyənlərin ovlanıb öldürülmələrindən qısa bir müddət əvvəl həzm etdikləri bitki qalıqlarıyla dolu olmasıdır. Bunlar çeynənilərək yeyilsə də, bəzi ot qalıqları mədəyə sərt formada düşə bilər. Bu ot yeyən canlılar qısa bir müddət sonra insanlar tərəfindən ovlanır ya da təbii səbəblərdən ölür, daha sonra yeyilir və mədədə olan bu bitki qalıqları qədim insanların dişlərinə ilişir.
Buck: "Səhv olan fikir, bizim əvvələr Neandertalların ağıllı şəkildə qidalanan canlılar olması fikrimizdir. Əslində, həmin bitki qalıqları sadəcə Neandertalların öldürdükləri bəzi heyvanların mədə məzmunlarının qida rasionuna çevrilməsi ilə əlaqəli ola bilər. Neandertal Avropada soyuq zaman dilimləri ərzində yaşadı və bunu qeyd etmək lazımdır ki, hal-hazırda Şimal bölgələrdə yaşayan Inuit kimi bir çox ovçu-yığıcı insanlar öldürdükləri heyvanların mədə məzmunlarını yeyirlər. Bir başqa deyimlə bu, ümumiyyətlə soyuğa uyğunlaşma təmin etmiş növlər tərəfindən qəbul olunmuş davranışdır. Əgər böyük bir ot yeyən canlını ovlamaq üçün müəyyən bir vaxt itirmiş və təhlükəyə atılmış olsaydınız, mədə içindəki məzmunlar kimi doyuzdurucu qida qaynağını əldən verməzdiniz. Neandertal dişlərindəki bitki qalıqları onların ağıllı ot yeyən canlılar olması iddiasını təsdiqləmək üçün yetərli deyil."
Qaynaq: The Guardian
