March 31, 2013

Təkamül Əleyhdarlarının Əsassız İddiaları

Bəzi elmdən anlayışı olmayan şəxslər öz xəyali aləmlərində Təkamül təliminə hücum edirlər və insanların ağlında çaşqınlıq yaratmaq niyyətiylə elmdən kənar gülünc iddialar irəli sürürlər. Bu insanların tək məqsədi biologiyadan və təkamüldən anlayışları az olanlara bu təlimi güvənilməz, məntiqsiz, təsdiq olunmamış kimi göstərməkdir, ki bir çoxları da onların yalanlarına aldanır. Bu yazıda sizlərə onların iddialarının yalnış olduğunu və heç bir elmi əsası olmadığını göstərəcəm. Başlayaq.


ANTİTƏKAMÜLÇÜLƏRİN YALANLARI


1. Təkamül sadəcə bir nəzəriyyədir və buna görə Təkamülü qəbul etmək düzgün deyil

Nəzəriyyənin nə olduğunu, bu sözün nə məna verdiyini bilməyən insanların belə bir iddia irəli sürməsi çox da qeyri-adi deyil. Nəzəriyyə mövcud reallığı əks etdirən və onun amilləri arasındakı əlaqələri göstərən idrak nəticəsidir, reallığı əks etdirən bir intellektual təsvirdir. Nəzəriyyədə bir fikir digər fikirdən qəbul edilmiş müəyyən qaydalar əsasında əldə edilir. Ümumiyyətlə hər hansı bir nəzəriyyə yaratmaq üçün bir neçə fakt ortaya atılır və daha sonrasında bunlar üzərində işlənilib nəzəriyyə daha da inkişaf etdirilir. Özü-özlüyündə bir nəzəriyyə elmi təcrübələrdən keçirilmiş faktlar toplusudur. Əgər faktlar yoxdursa artıq nəzəriyyə hesab olunmur və hipotez (təsdiq olunmamış fikir) olaraq qalır. Misalçün, Darwindən öncəki Təkamül hipotezlərdən ibarət təlim halında idi, Darwinsə bioloji faktları öna qoyaraq bu təsdiq olunmamış təlimi nəzəriyyə halına gətirdi. Nəzəriyyə artıq elm tərəfindən qəbul olunmuş bir faktlar cəmidir. Antitəkamülçülərə görə isə Təkamül "sadəcə bir nəzəriyyədir" və onu kitablardan çıxarmaq lazımdır. İndi düşünün bu insanların elmdən nə qədər anlayışları ola bilər ? Bunların dediklərindən belə bir nəticə çıxarmaq olar ki, Atom və Cazibə də "sadəcə nəzəriyyələrdir" və heç bir elmi əsası yoxdur, elmi kitablardan çıxarılmalıdır və insanlara öyrədilməməlidir. Lakin belə iddiaları irəli sürmürlər. Niyə ? Cavab bəsiddir. Yaradılışı qəbul edən, dini kitablara inanan insanlar üçün atomun varlığı və ya cazibə qüvvəsinin işləməsi inanclarına heç bir zərər yetirmir, onlara qarşı çıxmayıb ziddiyyət təşkil etmir (əslində dini kitablarda ümumiyyətlə nə atomdan, nə də cazibədən danışılmır). Təkamül təlimi isə onların dini inanclarına zidd görünə bilər. 16-cı əsrdə dahi astronom Nikolay Kopernik Günəş sisteminin heliosentrik modelini irəli sürəndə kilsə ona və iddiasına qarşı çıxmışdı (İncilə görə Yer Günəş ətrafında deyil, Günəş Yer ətrafında fırlanır). Zamanla insanlar elmi dəlillər sayəsində bu iddianın həqiqət olduğunu anladılar. Ümid etmək lazımdır ki, gələcəkdə də insanlar artıq dini inanclarını bir kənara qoyub, təkamülə tamamilə elmi gözlə baxacaqlar. Bu insanların yanıldığı nöqtə nəzəriyyə ilə hipotezi səhv salmalarıdır. Misalçün, elə əksər antitəkamülçülərin qəbul etdikləri Yaradılış bir hipotezdir (yəni təsdiq olunmamış, dəlillərə söykənməyən bir fikir). Təkamülü isə təsdiq edən kifayət qədər faktlar var.

2. Təkamül ilk hüceyrənin necə yarandığını izah edə bilmir

İlk öncə bunu deməkdə fayda var: Təkamül bir növün digər növə necə və hansı mexanizmlər daxilində çevrildiyini izah edən sahədir. Təkamül bizim planetdə həyatın inkişaf etməsi üçün əlverişli şəraitin necə yarandığını açıqlamır və ya ilk canlının quruluşunu açıqlamaq kimi bir iddiası da yoxdur. Planetdə həyat üçün əlverişli şəraitin necə yarandığını bilmək üçün Panspermiyanı oxumaq lazımdır, ilk canlı hüceyrənin necə ortaya çıxmasını isə Abiogenez izah edir (bunu da səhifədə geniş bir yazıyla izah etmişdim, sonda bununla əlaqəli olan həmin yazının linkini yerləşdirəcəm). Əgər təkamülü hər hansı bir biologiyadan anlayışı olmayan insan məntiqsiz hesab edirsə, bu heç də o demək deyil ki təkamül məntiqdən kənardır və məntiqli sübutlar ortaya qoymur, sadəcə təkamülü məntiqsiz hesab edən həmin insanın düşünmə və analiz etmə bacarığı bu faktları qavraya biləcək bir səviyyədə olmaya bilər.

3. Termodinamikanın 2-ci qanunu Təkamülü rədd edir

Termodinamikanın 2-ci qanununa görə, nizamsızlıq dəyişmir ya da artır. Bu qanun sistemin entropiyasının yüksəlməsi qanunu kimi formula edilir. Mahiyyəti budur ki, qapalı sistemdə baş verən bütün istilik prosesləri üçün entropiyanın artması zəruridir; qapalı sistemin entropiyasının mümkün maksimum qiyməti (kəmiyyəti) istilik tarazlığında əldə olunur. Bunu deyənlər, bu qanunun sadəcə qapalı sistemlər üçün etibarlı olduğunu nədənsə demirlər. Termodinamikanın 2-ci qanunu qapalı, təcrid olunmuş sistemlərə tətbiq olunur. Yer kürəsi Günəşdən davamlı olaraq enerji aldığı üçün (açıq-dağıdıcı sistemdir) nizamsızlıq azala və nizamlılıq arta bilər (baxmayaraq ki, günəşin özü bu prosesdə kiçilir). Beləliklə, Yer tamamilə qapalı sistem deyil və həyatın təkamülləşməsi üçün əlverişlidir. Günəşin enerjisi tükəndikdə isə entropiya baş verə bilər və Yer üzərində həyat yox ola bilər. Hətta meteor və asteroid bombalamaları belə Yerin qapalı mühit olmadığını sübut etməyə bəs edir.

4. Bir neçə fosillərin saxta olduğu məlum olub və bu Təkamül nəzəriyyəsini saxta hesab etməyə bəs edir

İndiyə qədər kəşf edilən İnsan fosilləri arasında yalnışlıqlar olub. Misalçün, Piltdown Man, Nebraska Man, Hespero-pithecus, Calaveras Man kimi kəşf edilmiş, lakin yalnışlığı bilinməyərək insanlara çatdırılmış nümunələr. Bunları ortaya çıxaran elm adamları heç də saxtakar deyillər, sadəcə müxtəlif zamanlarda, elmin səviyyəsəsinin və vəziyyətinin daha aşağı olduğu vaxtlarda bu fosilləri "bilmədən" və səmimi səhvə yol verərək ortaya qoyublar. Onsuz da bu kiçik yalnışlıqlar vaxtında aradan götürülüb və elə bunların saxta olduğunu sübut edənlər antitəkamülçülər deyil, təkamülçü alimlər olub. Təkamül əleyhdarları isə əvvəllər yalnış olduqları bilinmədən ortaya qoyulmuş fosillər haqda öyrənib, bunu əllərində bayraq kimi istifadə edib bu təlimdən anlayışı az olanları çaşdırırlar və təlimə zərbə endirmək üçün can atırlar. Əvvəllər kəşf edilən hər hansı bir fosil bu gün ifşa oluna bilər. Bunun günahkarı heç də Təkamül və ya onu kəşf edən alim deyil, sadəcə zamanında elmin kifayət qədər inkişaf etməməsi və kəşflərin primitiv yollarla edildiyi səbəbindən bu cür yalnışlıqlara yol verilib. Bu gün isə kifayət qədər inkişaf etmiş laboratoriyalarda təcrübələr və sınaqlar sayəsində İnsana aid bütün qədim əcdadların fosilləri araşdırılıb sıralanır və insanlara çatdırılır.

5. Ara keçid növlərə aid fosillər yoxdur

Əslində elmi olaraq "ara keçid" deyə xüsusi bir növ yoxdur. Hər növ özündən bir əvvəlki və sonrakı növlər arasında bir keçid növüdür. Daha da dərinə getsək görərik ki onsuz da bütün yeni doğulan bala canlılar gələcəkdə fərqli bir canlıya doğru təkamül edən ara növlərdir. Təkamülləşən heç vaxt bir fərd olmur, təkamülləşən populyasiyalar olur. Əgər təkamül əleyhdarları elm adamlarından "ara keçid" canlısı istəməsəydi, elm heç vaxt belə bir fikir ortaya qoymazdı. Yəni, "ara keçid canlısı" , xüsusən təkamül əleyhdarlarının iddialarına cavab olaraq alimlər tərəfindən göstərilmiş müəyyən növlərdir (yazının sonunda İnsanın təkamülündəki ara keçidləri izah edən bir yazı linki yerləşdirəcəm). Antitəkamülçülər isə bununla kifayətlənməyib özlərindən xəyali "ara növlər" kəşf etməyə başlayırlar. İddia edirlər ki qədimdə yaşayan hər hansı bir növlə indiki dövrdə yaşayan bir növ arasında onların hər ikisinə də bənzəyən bir "ara növ" olmalıdır və belə bir növün fosili tapılıb onlara göstərilməyənədək təkamül saxtakarlıqdan başqa bir şey deyil. Bir şeyi gözdən qaçırırlar ki, təkamül əvvəldən naməlum istiqamətlərə doğru irəliləyir (gələcəkdə təkamül sayəsində ortaya çıxacaq nəvə növün hansı növ olduğu bilinmir) və təkamülləşən növ görünüş baxımından gələcəkdəki nümayəndəsinə yox, təməldə əcdadına bənzəyərək təkamülləşir. Təkamül əleyhdarları isə ya bunu qavramırlar və ya qavramaq istəmirlər, ya da yalnış, elmi əsası olmayan qaynaqların məlumatlarının qurbanına çevriliblər (yazının sonunda "ara növün" elmi olaraq nə olduğunu açıqlayan daha bir yazı linki yerləşdirəcəm).

6. Mutasiyalar zərərlidir və canlının yalnız məhvinə səbəb olur

Mutasiya, həyatın irsi vəsaiti olan DNT-də meydana gələn bir dəyişiklikdir. Bir orqanizmin DNT-si, onun necə göründüyünə, necə davrandığına, fizioloji xüsusiyyətlərinə - qısacası həyatının bütün istiqamətlərinə təsir edir. Bu səbəbdən orqanizmin DNT-sində meydana gələcək bir dəyişiklik, o orqanizmin həyatında hər hansı bir istiqamətdən dəyişikliyə yol aça bilər. Mutasiyalar orqanizm üçün təsirsiz (neytral), zərərli və ya yararlı ola bilər. Lakin bir çox hallarda da zərərli və neytral mutasiyalara uğramış fərdlər yaşadıqları mühitdən asılı olaraq və bir neçə digər təbii səbəblərdən faydalı nəticələrə yiyələnirlər. Mutasiyalar orqanizmin "ehtiyaclarını" qarşılamağa "işləmirlər". Bu baxımdan mutasiyalar təsadüfidir - bir mutasiyanın baş verib-verməməsi, o mutasiyanın orqanizm üçün faydalı olub-olmamasına bağlı deyil. Bədənimizdəki hər hüceyrədə DNT olduğuna görə, mutasiyaların reallaşması üçün də həddindən artıq çox yer var, lakin hər mutasiya təkamül üçün əhəmiyyətli deyil. Bədən hüceyrələrində baş verən fiziki mutasiyalar sonrakı nəsillərə ötürülmür. Məsələn qırmızı almanın yarısının qızılı rəngli olmasına fiziki bir mutasiya səbəb olur. Bu almanın toxumları bu mutasiyanı heç vaxt ötürmür. Təkamül əleyhdarları isə təkamül üçün əhəmiyyətli olmayan fiziki mutasiya nümunələrini göstərərək öz aləmlərində təkamülü çürüdürlər. Misalçün, zərərli mutasiyaya (bəli, hətta zərərli, çünki insan orqanizmindəki təmir mexanizmləri təhlükələri aradan qaldırır) uğramış hər hansı bir fərd cütləşsə, daha doğrusu doğulacaq balasına dəyişikliyə uğramış informasiyasını ötürsə, balası artıq bu dəyişikliyi doğulduğu andan etibarən özü ilə daşıyacaq, ata fərd kimi sonradan yox və bu onun üçün heç də zərərli olmayacaq. Bu proses də təbii seçməylə dəstəkləndikdə və ya bir neçə nəsil sonrasında artıq ilk köklü dəyişiklikləri ortaya çıxaracaq. Gen dəyişikliyinə səbəb olan proseslər yalnız mutasiyalar deyil. Həmçinin ikinci mexanizmlər hesab olunan Crossing-over və Transpozonlar da genlərin (sıçrayışlarla) dəyişikliyə uğramasına səbəb olur.

7. Təkamülün məqsədi insanları alçaltmaqdır

Təkamül - bütün canlı növlərinin primitiv quruluşlu bir hüceyrədən zamanla ayrılaraq, müxtəlif mexanizmlər sayəsində bir-birlərindən dəyişilərək, cinsi və coğrafi izolyasiyalara uğrayaraq ortaya çıxdıqlarını izah edən sahədir. İstədiyiniz hər hansı iki canlı növü götürün və onların hər birisinin təkamül keçmişini araşdırın. Əcdad növləri hesaba alaraq daha da geriyə doğru irəliləyin - mütləq hər hansı bir nöqtədə həmin iki canlının bir növ olduğunu və bir-birindən ayrıldığını görəcəksiniz. Bütün canlıları eynən bu cür araşdırmaq olar. Nəhayət, bütün canlıların bir-biriylə qohum olduqlarını görəcəksiniz. Antitəkamülçülər insanların ağlında belə bir fikir yaradırlar ki, güya Təkamül təliminin əsas məqsədi İnsanları meymun hesab edib onları təhqir etməkdir. Birincisi, təkamül yalnız İnsanları maraqlandıran bir proses deyil. Təkamül, necə ki insanlarla şimpanzenin genetik sübutlarla və fosillərlə yaxın qohum növ olduqlarını iddia edir, eləcə də eyni üsulla canavarla itin, şicanla yarasanın, kenquru ilə koalanın yaxın növlər olduğunu ortaya qoyur. Məqsəd - bütün canlıların bir-birinin qohumu olduğunu göstərməkdir, daha iti canavar olmaqda və ya yarasanı siçan olmaqda ittiham etmək deyil! Eqoist insan, özünü bütün digər canlılardan üstün hesab edir və sözün əsl mənasında hər şeyin var olma səbəbini özündə görür. İnsan, intellekt baxımından digər canlılardan üstün ola bilər, lakin qaçış baxımından pələngdən geri qalır, qoxu duyma baxımından itlər insanları geridə qoyur, görmə qabiliyyəti baxımından sprutlardan dəfələrlə geridədir. Qısacası, təkamül insanların da digər canlı növləri kimi təbiətin bir parçası olduğunu izah edən sahədir, nə insanları meymun olmaqda ittiham edir, nə də onları alçaldır. Təkamülün ortaya qoyduğu faktları və dəlilləri rədd edən və heç cür qəbul etmək istəməyən təkamül əleyhdarları isə açıq aydındır ki nəzəriyyəni araşdırmaqdan çəkinirlər və bəzi elmdən kənar qaynaqların yalan manipulyasiyalarına aldanırlar. Bunu bilmələri lazımdır ki, hər zaman Elm qalib gəlir.

Ümidvarıq, yazı faydalı oldu.



* İlk hüceyrənin yaranması ilə əlaqədar yazı

* İnsanın təkamülü və ara keçidləri ilə əlaqədar yazı

* Ara keçid anlayışı ilə əlaqədar yazı
daha ətraflı...

March 30, 2013

Fosilləri tapılmış bir canlı yenidən necə bərpa edilir?

Hal-hazırda çox aktual olan Canlı Qalıqları (bundan sonra Qalıqlar yazacağıq) mövzusunda insanları maraqlandıran bəzi suallara aydınlıq gətirmək istəyirik. 
Qalıqlar çəkilərkən hansı üsullardan istifadə olunur? Yumşaq toxumalar qalıqlarda iz buraxmadığı halda bu şəkillər necə çəkilir? Fərqli rəssamlar fərqli şəkillər çəkdiyi halda hansı şəkillərə güvənmək olar? kimi suallar bu sahə ilə yeni maraqlanan insanları dərindən düşündürməkdədir.

Qeyd etmək istəyirik ki, bu mövzu son dərəcə əhatəli və əslində bir o qədər də əyləncəli bir mövzudur. Təbii ki əyləncəli olması, mövzunun ciddiliyinə heç bir xələl gətirmir; ancaq bu da gerçəkdir ki, bu sahədə çalışan elm rəssamları, tam bir detektiv kimi işləyib ən yaxşı nəticələrə çatmaq üçün tapa bildikləri bütün məlumatları toplamaqdadırlar. İndi isə onların nəfəs kəsən həyatlarına bir nəzər salaq.

Çox təəssüf ki, gözlənilməz vəziyyətlər istisna olmaqla (qətran Qalıqlar kimi), qalıqların üzərində yumşaq toxumalara rast gəlmək mümkün deyildir. Bu səbəbdən də çıxarılan sümüklər, xüsusi analizlərdən keçərək saxlanılır və buna əsasən müqayisəli metodlara müraciət edilərək, canlılar yenidən yaradılır. Bu işi həyata keçirən insanlara elm rəssamı deyilir. Bu insanlar, normal bir rəssamdan fərqli olaraq, elmlə iç-içə yaşamaqda və ümumiyyətlə həvəskar və ya professional olaraq bir elm sahəsinə xidmət etməkdədirlər. Onların vəzifəsi, qalıqları araşdırıb mütəxəssislərdən lazımlı məlumatları almaq və qalıqların sahibi olan canlıların şəklini çəkməkdir. Vəzifələri, bəzən yalnız canlılarla da məhdudlaşmır; çox vaxt, indiki vaxtda var olan bir mühitin çox qədim zamanlardakı (məsələn bundan 700 milyon il əvvəl, bu gün Nyu York şəhəri olan yer) şəkillərini də çəkirlər. Bəzən də hər ikisini birləşdirərək; həm canlını, həm də mühiti tək bir şəkildə təqdim edirlər.

Bu iş, əsasən polis rəssamlarının gördükləri işə bənzəyir. Onlar da, şahidlərdən və ya əldə etdikləri tapıntılardan yola çıxaraq qatillərin və ya şübhəlilərin şəkillərini (ümumiyyətlə portretlərini) çəkirlər. Bu, çox ciddi bir detektivlik əhvalatıdır. Burada əsas məsuliyyət, rəssamla birlikdə, iddianı izləyən və doğru nəticə çıxarmalı olan polislərin də üzərinə düşməkdədir. Polislər, rəssama lazımlı məlumatları verir və rəssam da buna əsasən şəkil çəkir. Filmlərdən izlədiyimiz və ya gerçək həyatda bəzən şahid olduğumuz kimi, bu rəssamların şəkilləri həqiqətən çox müvəffəqiyyətlidir və orijinalıyla demək olar ki eynidir.

Bu nöqtədə, iki anlayışdan bəhs etməkdə fayda görürük: Restavrasiya (hissələrin bərpası) bir qalıqdakı əskikləri bağlamaq məqsədiylə edilən bir əməliyyatdır. Ümumiyyətlə anatomik əlaqələrə baxılaraq aparılır və qalığın çatmayan hissələri tamamlanır. Məsələn əlinizdə qabaq qola (ətrafa) aid bir sümük və oynaqların quruluşu varsa, digər bir sümüyün anatomiyasını bunlara baxaraq çıxara bilərsiniz; qalıq olaraq əlinizdə olmasa belə. Məhz bu əməliyyata restavrasiya deyilir. Bu əməliyyat da yenə elm və sənət insanları tərəfindən aparılır.
Rekonstruksiya (canlının bərpası) isə, qalıqlara baxaraq canlının nəyə bənzədiyini ortaya çıxarma işinə verilən addır.

Restavrasiya ümumiyyətlə onurğalılarda edilir; çünki onurğalıların bütün sümüklərinin qalıqlaşmasına çox nadir hallarda rast gəlinmişdir. Onurğasızların sümük quruluşu isə tamamilə qorunur. Bu, hərəkət miqdarının fərqli olması ilə əlarədardır; onurğalılar çox aktiv hərəkət etdikləri üçün, qalıqlaşmağa uyğun yerlərdə ölmələri ehtimalı çox aşağıdır. Onurğalılar qoşatərəfli simmetrik olduqları üçün, ortadan ikiyə bölündüyündə əldə edilən iki hissədən birindəki sümükləri bilmək, digərini də tapmaq üçün kifayətdir, çünki iki tərəf bir-birinin ayna görünüşüdür.

Elm rəssamları da, bənzər şəkildə işləyirlər. Paleontoloqlar, Arxeoloqlar, Fizioloqlar, Anatomlar kimi elm insanlarından lazımlı məlumatları alır, şərhlərini dinləyir və şəkil çəkirlər. Apardıqları işlər 5 mərhələdən ibarətdir:

1) Araşdırma

Araşdırma, elm insanı ilə sənətçinin fikir mübadiləsilə başlayır. Elm insanı, sənətçiyə bəzi əsas məlumatları verir: qalığın yaşını, tapıldığı bölgəni, bölgənin qalığın meydana gəldiyi dövrdəki iqlim və təbiət şərtlərini, bu canlıya təsir edə biləcək digər canlıların ətraflı bir siyahısını, mühitə dair öz fikirini, nümunəyə aid vəsaitlərin məlumatını, əldəki bütün fotoşəkilləri, mövzuyla əlaqədar elmi tərifləri, əlaqədar məqalələri və bunun kimi digər məlumatların hamısını... Ayrıca əgər bilinirsə qalığın qohumlarına ya da təkamül tarixinə dair məlumatları da rəssama çatdırır. Əslində bu araşdırma və mövzu üzərindəki müzakirələr şəkil çəkildiyi müddətdə davam edir və əsaslı arqumentlərlə dəstəklənir.

Bu nöqtədə bilinməsi lazım olan əhəmiyyətli bir məlumat budur: Bəzən, bəzi qalıqlar, bizlərin xəyal edə biləcəyindən daha çox məlumat verə bilər. Bu, elm insanları arasında son dərəcə normal və rast gəlinən bir faktdır; ancaq digər insanlar bunu xəyallarına belə gətirə bilməzlər. Məsələn Çarlz Darvin, Biql gəzintisi əsnasında yalnız tək bir dişdən, canlının bir çox xüsusiyyətini təxmin etmiş və hətta növü təsvir etmişdir. Daha sonra diş, İngiltərədəki mütəxəssislər tərəfindən araşdırılmış və Darvinin təxmninin tamamilə doğru olduğu tapılmışdır. Həqiqətən də yalnız bir diş sayəsində onun quruluşunu və xüsusiyyətlərini araşdıraraq heyvanın qidalanma tipini, yaşadığı mühiti və bədən böyüklüyünü bilmək mümkündür.

2) İnşa (Kompozisiya)

Sənətçi, kifayət qədər məlumat əldə etdikdən sonra, kobud da olsa beynində yaranan şəkli uzun düşünmələr və analizlər sonrasında kağıza çəkir. Bu inşa, mühitin ümumi xəttlərini, işığın düşmə bucağı və miqdarını, mühitdə ola biləcək canlıları və yerlərini, vs. ehtiva edir. Əgər ki çəkiləcək olan bir mühit deyil, tək bir canlıdırsa, əldəki qalıqlara baxılır və əldə edilən məlumatlar işığında onun nəyə bənzəyə biləcəyi, əzələ quruluşu, böyüklüyü və digər xüsusiyyətləri nəzərə alınaraq bir şəkil çəkilir. Daha sonra elm adamı şəkli araşdıraraq qiymətləndirir və şərhlər verir.

Burada qeyd etmək istədiyimiz nöqtə budur: Canlıların anatomiyası ümumiyyətlə bənzərdir və taksonomiya, bu mövzuda çox iş görməkdədir. Məsələn məməlilərdə, bir balinanın sümük quruluşu, əzələ quruluşu ilə düz mütənasibdir və bu da böyüklüklə əlaqəlidir. Bənzər şəkildə bir siçan, bir balinayla müqayisə edildiyində, balinanın kiçik bir modeli kimidir. Əzələ-sümük nisbəti bənzərdir; yalnız "sıxışdırılmış bir balina"nı xatırladır. Digər tərəfdən orqanların quruluşu, əlbəttə ki təkamül müddətində dəyişmiş ola bilər; bu da qalıqlar vasitəsilə və analizlərdən sonra ortaya çıxır. Qeyd etdiyimiz kimi bir diş sümüyünün quruluş və forması belə elm insanlarına yüzlərlə məlumat verə bilər.

3) Boyama

Ümumiyyətlə boyama, akril boyası ilə edilir; çünki bu boya, xətaları bağlamaq baxımından ən asan istifadə edilə biləcək boyadır. Əksər hallarda, elm insanının istiqamətləndirmələri daxilində, şəkil üzərində tənzimləmələr aparılır. Rəngləmə, ümumiyyətlə dövrün mühit şərtləri nəzərə alınaraq edilir. Hər nə qədər rənglər çox əhəmiyyətli olmasa da, bu tip şəkillərdə karandaşdan da istifadə olunaraq xətaları minimuma endirmək hədəflənir.
Rəngləmənin ən asan yolu, qalığı olan canlının günümüzdəki qohumlarının rənglərinə baxmaqdır. Çox vaxt rəngləmələr, buraxılacaq səhvlər gözə alınaraq, bu qohumların rənglərinə bənzər və ya köhnə mühit şərtləri bilinirsə, bunlar nəzərə alınaraq edilir.

4) Tənqid

Şəklin hər mərhələsində və az qala hər bir fırça toxunuşunda, elm insanı və sənətçi qarşılıqlı olaraq şəkli tənqid edirlər. Rənglər təşkil edilir, ölçülər nizamlanır, şəkil ilə gerçək mühit şərtlərinin uyğunlaşması araşdırılır, vs. Lazımlı tənzimləmələr addım-addım aparılır və hər dəfə geriyə və irəliyə dönük tənqidlər edilir.

5) Bitirmə

Ümumiyyətlə şəkillər, başqa elm insanlarına göstərilərək, düzgünlükləri yoxlanılır. Bəzən, birdən çox elm insanı və sənətçi bir-birilərilə əlaqə olmadan şəkillər çəkir və sonra bu fərqli şəkillər üzərində düşünülərək ən doğrusunu seçirlər.

Qisaca olaraq, qalıqlardan canlını yaratmaq son dərəcə xırdalıq tələb edən və əhatəli bir işdir. Elm insanları, heç bir iddialarını "uydurma" yoluna müraciət edərək etməzlər və bir şəkil, səhv olsa da, mütləq bir dayağı olaraq "o şəkildə" çəkilmişdir. Bəzən elmdən kənar qaynaqlar və ümumiyyətlə elm düşmənləri, elm insanları və şəkillərinə, "Baxın, hər şəkil bir-birindən fərqlidir, bu elm insanları heç nə anlamırlar, uydururlar!" kimi mənasız, səviyyəsiz və nifrət dolu ifadələrlə hücum etməyə və bu şəkildə anlamadıqları Təkamül Biologiyasını hörmətdən salmağa çalışırlar. Bu səylər əlbəttə ki hər zaman nəticəsiz qalmağa məhkumdur. Fərqli şəkillərin səbəbi, əldəki tapıntıların şərh olunması ilə əlaqədardır. Təbii ki elm insanları uydurma iş etməməkdədirlər. Elm düşmənlərinin bu şəkildəki hücumları, elmi anlamamalarından və şəxsi əməllərindən qaynaqlanmaqdadır. Ağıllı bir insan, işin gerçəyini düşünməli və elmi elm insanlarından öyrənməlidir.

Bu şəkillərin hamısı, burada toxuna bilməyəcəyimiz qədər əhatəli metodlar ilə edilməkdədir; bu, elmdir! Bu səbəbdən şəkili də, elmi metod daxilində çəkilmək məcburiyyətindədir. Bu metod, tərəfsiz və etibarlıdır. Sonda sizlərə bir neçə metod adı sayaraq yazımızı bitiririk: Homoloq İstinad Nöqtəsi Üsulu, İncə Nömrə Novu Üsulu, 3D Morfologiya Üsulu, Nömrəvi Üsullar, Stereolitoqraf, vs.
daha ətraflı...
 
Copyright © 2014 Həyatın Təkamülü • All Rights Reserved.
Distributed By MyBloggerThemes | Design By Templateure
back to top