1.6 milyard illik fosilləşmiş oksigen qovuqları

Yuxarıdakı şəkildə, bir zamanlar gənc Yerdə haradasa dayaz bir dənizdə yaşayan kiçik mikroblar tərəfindən yaradılan 1.6 milyard yaşlı fosilləşmiş oksigen qovuqlarını görürük. Qovuq şəkilləri, erkən Yerdə həyat izlərini araşdıran alimlər tərəfindən çəkildi və tədqiq edildi.  Mikroblar xüsusi maraq doğurur: Onlar yalnız Yer üzündə ilk...

daha ətraflı...

Ediakaranın gizli bağı və mürəkkəb həyatın mənşəyi

Əsrlər ərzində, Yer üzərindəki canlılar və onların mənşəyi, insanlıq üçün böyük maraq mövzusu oldu. Heyvanların böyük qisminin əcdadı 541 milyon il əvvələ qədər, yəni Kembri Partlayışından sonraya gedib çıxır. Kembri Partlayışı, dənizdə yaşayan bir çox canlının çox qısa müddət ərzində ortaya çıxması hadisəsinə verilən ad olub, xərçənglərin, meduzaların...

daha ətraflı...

Planetimizin ilk çiçəklərindən biri ilə tanış olun: Montsexia

Bəlli yarpaqları olmasa da, Montsexianın Yerdə meydana çıxan ilk çiçəkli bitkilərdən biri olduğu düşünülür. Çiçəkli bitkilər, yəni elmi dildə "örtülütoxumlular", hal-hazırda ən çox müxtəlifliyə sahib olan bitki qrupudur. Otlardan alma ağaclarına qədər təxminən 300 min növü var. Lakin eyni zamanda 130 milyon il əvvəl ortaya çıxmış ən gənc bitki...

daha ətraflı...

Tiktaalik ilə Çin Timsahının (Alligator sinensis) Əlaqəsizliyi

Tiktaalik roseae 2004-cü ildə Kanadanın şimalında yerləşən Ellesmere (Elsmir) Adasında tapılmışdır. Tiktaalik balıqlarda olduğu kimi primitiv çənəyə, pulcuqlara və üzgəclərə sahib olmaqla bərabər balıqların edə bilmədiyi şəkildə üzgəclərini quruda hərəkət etmək üçün istifadə edə bilirdi. Buna müvafiq olaraq quru onurğalılarında gördüyümüz amma...

daha ətraflı...

Homo naledi: İnsanın Təkamül Ağacına Əlavə Olunan Yeni Növ!

Witwtersrand Universiteti, National Geographicin köməyi ilə reallaşdırdığı bu kəşfi açıqlayarkən, tapılan yeni növün Homo cinsinə aid olduğunu ifadə etdi. Fəxrlə, budur qarşınızda... Homo naledi! Bu inanılmaz fosil Afrikada kəşf edildi. Əslində H.naledi 2 il əvvəl kəşf edilmişdir. Fosil ilk olaraq, həvəskar mağara araşdırmaçıları tərəfindən Cənubi...

daha ətraflı...

Sualtı Mağarada Milyon İllik Meymun Fosili Aşkar Edildi

İnsan Təkamülü Jurnalında (Journal of Human Evolution) dərc olunan məqaləyə əsasən, Dominikan Respublikasında yerləşən bir sualtı mağarada aşkar edilən və demək olar ki dəyişməz qalan milyon illik baldır sümüyü fosili Antillothrix bernensis adlandırılan nəsli kəsilmiş meymuna aiddir. Fosil bir neçə il əvvəl Dominikan Respublikasının Altaqrasiya...

daha ətraflı...

İki ayağı üzərində yeriyən "karolina qəssabı" tapılıb

Krokodilomorfa aid qalıqlar ABŞ alimləri tərəfindən aşkar edilib. Dəhşətli varlığa "karolina qəssabı" adı verilib. Carnufex carolinensis trias dövrünün sonlarında, hazırki Şimali Karolina ştatı ərazisində yaşayıb. Canlının fosilləşmiş qalıqlarının hələ on il əvvəl tapılmış olduğuna baxmayaraq, bu günə qədər ştatın təbiət elmləri muzeyinin...

daha ətraflı...

Balıqçılar yeni ibtidai insan növü tapdılar

Yaponiya, Tayvan və Avstraliyadan olan alimlər yeni ibtidai insan növü aşkar ediblər. Bu növün nümayəndələrinin qədimdə müasir Şərqi Asiya ölkələrinin ərazisində yaşadıqları bəlli olub. Yeni ibtidai insan növünə "Penxu adamı" adı verilib. Növün qalıqları Tayvanın qərbində yerləşən Penxu adasında balıqçılıqla məşğul olan yerlilər tərəfindən təsadüfi...

daha ətraflı...

Dinozavrlardan quşlara 50 milyon il

Quşların birbaşa əcdadlarının dinozavrlar olduğu məlumdur. Lakin təkamül metamorfozlarının necə baş verdiyinə paleontoloqlar yalnız bu yaxınlarda aydınlıq gətiriblər. Məlum olub ki, iri qorxunc kərtənkələlərin ölçülərini kiçildərək quşlara çevrilməsi 50 milyon il alıb. Cənubi Avstraliya Muzeyindən olan Mayk Li və həmkarları ikiayaqlı ətyeyən...

daha ətraflı...

Ən böyük dördqanadlı lələkli dinozavra aid qalıqlar tapıldı

Alimlər Çin ərazisində ən böyük dördqanadlı lələkli dinozavr növünə aid fosilləşmiş qalıqlar aşkar etməyə nail olublar. Növ dörd qanadı ilə yanaşı həm də uzun quyruq lələklərinə sahib olub. Changyuraptor yangi adı verilmiş yeni lələkli dinozavr növü uçmağı kifayət qədər yaxşı bacaran yırtıcı idi. Təbaşir dövründə mövcud olmuş canlı Çinin indiki...

daha ətraflı...

Yer tarixinin ən böyük quşu tapıldı

Alimlər 1983-cü ildə aşkar edilmiş qalıqları araşdıraraq onların Yer tarixində mövcud olmuş ən böyük quşa aid olduğu qənaətinə gəliblər. Quş yeni Pelagornis sandersi növünə aid edilib. Uçan dəniz quşunun qanadlarının açılması 6-7,5 metr təşkil edirdi, bu da müasir Yerin ən uzun qanadlı quşu olan albatrosdakından 2 dəfə uzundur. Mütəxəssislər...

daha ətraflı...

Daun sindromlu ən qədim insana aid skelet aşkar edildi

Fransada 1500 il əvvəl ölmüş ən qədim Daun sindromlu insana aid skelet tapılıb. Elmə məlum belə tapıntılar arasında bu nümunə ən qədimi hesab olunur. Skelet Sona çayı üzərində yerləşən Şalon-sür-Son (Chalon-sur-Saône) şəhərində aşkar edilib. Şəhərdə yerləşən erkən orta əsr qəbristanlığında arxeoloqlar ümumilikdə 94 insan qalığına rast gəlib, hansıların...

daha ətraflı...

Lələklərin sirli mənşəyi: uçuş yoxsa "cazibədarlıq"?

Nəsli kəsilmiş növlərə aid yenicə tapılmış fosillər üzərində aparılan tədqiqat işləri quşların lələklərini uçuşdan daha əvvəl və uçuş üçün yox, sırf "cazibədarlıq" üçün təkamülləşdirdiklərini təsdiq edib. Analiz nəticələrinə əsasən Yer üzünün ilk quşları, onlara cazibədarlıq qazandıran lələkli "şalvarlara" sahib olub. Alimlər əvvəlcə uçuş...

daha ətraflı...

Neandertallar mərhələlərlə təkamülləşib

İspaniyanın şimalında yerləşən Sima de los Huesos adlı mağarada aşkar edilmiş kəllə sümükləri şüurlu insanın Avropaya köç etməsindən xeyli əvvəl orada hökm sürmüş ovçu növlərin erkən təkamülünü anlamaq üçün imkan yaradıb. Bələ ki, fərqləndirici üz cizgilərinin mərhələlərlə təkamülləşdiyi məlum olub. Tədqiqatda Madriddə yerləşən Komplutense...

daha ətraflı...

Tapılmış çənə sümüyü fosili məməlilərin mənşəyinə işıq tutur

Avstraliyanın Viktoriya əyalətində tapılan bu kiçik çənə sümüyü fosili yaşayan bütün məməlilərin təkamülünə və mənşəyinə işıq tutur. Tapıntı ilə bağlı məqalə Monaş Universitetinin saytında dərc olunub. Bishops adı verilən bu yeni məməli növü bizlər də daxil olmaqla bütün məməlilərin əcdadı ola bilər. Təxminən 100 milyon il əvvəl yaşamış olan bu...

daha ətraflı...

Yeni dinozavr növünə "Pinokyo" ləqəbi verildi

Paleontoloqlar Çin ərazisində tirannozavrın qohumu hesab edilən bir dinozavr növünə aid skelet aşkar ediblər. Uzun kəllə sümüyü və burnuna görə alimlər yeni növə "Pinokyo Reks" ləqəbini veriblər. Tapıntı ilə bağlı məqalə Nature Communications jurnalında dərc edilib. Doqquz metr uzunluğa və bir tonn ağırlığa sahib yırtıcının skeleti Çindəki bir...

daha ətraflı...

Ən qədim pterodaktil tapıldı

Bir beynəlxalq tədqiqatçı qrup ən qədim pterodaktil qalıqlarına rast gəlib. Nəticədə pterodaktillərin kiçik uçan sürünənlər olduğu məlum olub, hansılar ki təkamül müddəti ərzində sonralar nəhəng heyvanlara çevriliblər. Bu canlı milyon illər əvvəl, dinozavrların hökm sürdüyü dövrdə Çinin şimal-qərbində uçurdu. Fosilləri 2001-ci ildə Şişuqou formasiyası...

daha ətraflı...