November 3, 2015

Kvant fizikası sahəsində böyük nailiyyət

Cornell Universiteti fiziklərinin apardığı bir təcrübə, Kvant Zeno Effektinin ilk dəfə təcrübi olaraq sübut edilməsini təmin etdi. Atom və atomaltı səviyyələrdə maddə və enerjinin davranışlarını öyrənən kvant mexanikası, əhəmiyyətli bir sualı da cavablamış oldu. Yunan filosofu Eleyalı Zenonun şərəfinə adlandırılan və bu günə qədər kvant mexanikasının ən çox müzakirə edilən mövzularından biri olan Zeno Effekti, ilk dəfə təcrübi olaraq sübut edildi.

1954-cü ildə məşhur riyaziyyatçı Alan Turing tərəfindən təyin olunduğu üçün Turing paradoksu olaraq da bilinən Zeno Effekti, atom səviyyəsindəki bir sistemin müşahidə edildiyi zaman dəyişməyəcəyini nəzərdə tutur. Zeno Effekti bu günə qədər təcrübə mühitində müşahidə edilmədiyi üçün şübhə altında qalan bir nəzəriyyə olsa da, Cornell Universiteti araşdırmaçıları yeni işləriylə bu şübhələrə son qoydular. Nəticələri "Physical Review Letters" jurnalının 2 Oktyabr 2015-ci il buraxılışında nəşr olunmuş təcrübə, fizik Dr. Mukund Vengalattore-nin ultra-soyuq laboratoriyasında reallaşdırıldı. Burada, mütləq sıfırdan yalnız 0,000000001 dərəcə yüksək temperaturlara qədər soyudulmuş maddələrin fizikası araşdırılır.

Qaz buludu halında olan təxminən bir milyard Rubidium atomunu soyuq vakuum kamerada soyudan Yogesh Patil və Srivatsan Chakram, atomların müşahidə edildikləri müddətdə hərəkət etmədiklərini və ya daha yavaş hərəkət etdiklərini təsbit etdilər.

İnkişaf etdirdikləri yeni lazer müşahidə sisteminin köməyi ilə atomları mikroskop altında araşdıran fiziklər, lazer işığı azaldıqda atomların daha çox hərəkətdə olduğunu, yəni hərəkətliliyin artdığını müşahidə etdilər. Müşahidələrin sıxlığı və lazer işığı artırıldıqda isə atomların hərəkətliliyi demək olar ki dayanma nöqtəsinə gəldi.

Bu nailiyyətdən sonra xüsusilə kvant kompüterləri sahəsində əhəmiyyətli inkişafın yaşana biləcəyi ifadə edilir. Bu kəşf sayəsində kvant kriptoqrafiyasının reallığa çevrilə biləcəyi aydın olarkən, həddindən artıq həssas kvant sensorların da önü açılmış oldu.
Yazını dostlarla bölüş

0 şərh var:

Post a Comment

 
Copyright © 2014 Həyatın Təkamülü • All Rights Reserved.
Distributed By MyBloggerThemes | Design By Templateure
back to top