Millerin təcrübəsini etibarsız edən əhəmiyyətli hissə, amin turşularının meydana gəldiyi iddia edilən dövrdə atmosferdə amin turşularının hamısını parçalayacaq qədər oksigen olması idi. Millerin gözardı etdiyi bu hәqiqәt, yaşı 3,5 milyard il olaraq hesablanan daşlardakı oksidləşmiş dəmir və uran yığınlarıyla aydın oldu.
Oksigen miqdarının, bu dövrdə təkamülçülərin iddia etdiyindən daha çox olduğunu göstərən başqa tapıntılar da ortaya çıxdı. Tədqiqatlar, o dövrdə Yer səthinə təkamülçülərin təxmin etdiklərindən 10 min qat daha çox ultrabənövşəyi şüa tәsir etdiyini göstərdi. Bu miqdarda ultrabənövşəyi şüaların atmosferdəki su buxarı və karbon 4-oksidi ayıraraq oksigeni yaratması isə qaçınılmaz idi.
Bu vəziyyət, oksigen nəzərə alınmadan aparılmış olan Millər təcrübəsini tamamilə etibarsız edirdi. Əgər təcrübədə oksigen istifadə edilsəydi, metan karbon 4-oksidə və suya, ammiak isə azot və suya çevriləcəkdi. Digər tərəfdən, oksigenin olmadığı bir mühitdə (hələ ozon təbəqəsi mövcud olmağından) ultrabənövşəyi şüalara birbaşa məruz qalacaq olan amin turşularının dərhal parçalanacaqları da aydın idi. Nəticə etibarilə, qədim primitiv Yerdə oksigenin mövcud olması da, olmaması da amin turşuları üçün məhv edici mühit demək idi.
Cavab 1.
• Yerdə həyatın 3,8 milyard il əvvəl başladığı hesab edilir. Əhəmiyyətli olan məsələ, həyat başlamazdan əvvəlki dövrdə atmosferdə kafi miqdarda sərbəst O2 olub-olmadığıdır. Elm dairəsindəki məşhur fikir həyatın meydana gəlməsindən əvvəl atmosferdəki sərbəst O2 nisbətinin 0,1% və ya daha az olduğu istiqamətindədir. Onsuz da 2,5 milyard ildən daha qədim qayalarda tapılan dəmir və uran miqdarlarından da o zamanki atmosferdə sərbəst oksigenin bu miqdarda olduğu aydın olur. Bunların yanında Yer qabığının mantiya təbəqəsində aparılan kimyəvi tədqiqatlar planetin meydana gəldiyi dövrdə atmosferdə oksigen olmadığını göstərir. Həmçinin 2,3 milyard il əvvəlinə qədər atmosferdəki oksigen miqdarının artmadığı da məlumdur. Atmosferdəki oksigen miqdarı, fotosintez edə bilən canlıların təkamülləşməsiylə birlikdə artmağa başlamışdır. Bununla belə, təxminən 2,5 milyard illik bir qədim qayada oksidləşməmiş serium tapılmışdır, bu da yüksək miqdarda oksigendən ibarət olduğu iddia edilən atmosferin şərtlərinə uyğun deyil.
UV (ultrabənövşəyi) şüaların su buxarı və karbondioksidi parçalayaraq oksigen ortaya çıxardığı ilə əlaqədar deyilənlər isə tamamilə həqiqəti əks etdirmir. Primitiv qədim atmosferdə həyatın meydana gəldiyi hesab edilən dövrdə ozon təbəqəsi onsuz da var idi. Ozonda, suda və su buxarında bol miqdarda oksigen atomları mövcud idi. Amma yuxarıda da qeyd edildiyi kimi, sərbəst oksigen olduqca az miqdarda idi. Miller-Urey təcrübəsində yaranan strukturların parçalanmasına səbəb ola biləcək şey sərbəst oksigendir, su buxarı, ozon və ya digər molekulların içindəki oksigen atomları deyil. Oxşar şəkildə, UV şüaların amin turşularını dərhal parçalayacağı iddiası da həqiqi deyil. Bunun bir səbəbi, həyatın ilk olaraq okeanların dərinliklərində geotermal yarıqların ətrafında, yəni UV şüalarından çox uzaqda başlamış olduğu iddiasıdır. Həmçinin, Yer kürəsinə düşən meteoritlərdə olan amin turşuları bu iddianı etibarsız etməyə yetərli olacaq, çünki bu meteoritlər həm kosmosda, həm də atmosferə girdikdən sonra ozon təbəqəsinə gələnə qədərki mərhələdə Günəşdən yayılan UV şüalarına birbaşa məruz qalırlar.
Bunlardan başqa aparılan digər tədqiqatlarda, UV şüalarına birbaşa məruz qalan RNT və DNT molekullarının azotlu əsaslarının, UV şüalarını absorbsiya edərək molekulun ümumi quruluşunun pozulmasına maneə törətdiyi görülmüşdür. Azotlu əsaslar UV şüası altında, müəyyən bir mənada, qurban verilərək ümumi quruluşun qorunmasını təmin edir. Həmçinin sadə üzvi maddələri olan bir mühit UV şüalarına məruz qaldıqda, bəzi kimyəvi bağların qoparaq yeni bağlar meydana gəlməsinə səbəb olduğu və beləcə daha kompleks molekulların meydana gəldiyi müşahidə edilmişdir.
İddia 2.
Amin turşularının, təcrid edilmədən bu kimyəvi maddələrlə eyni mühitdə buraxılmaları vəziyyətində isə, bunlarla kimyəvi reaksiyaya girib parçalanmaları və fərqli mürəkkəb maddələrə çevrilmələri qaçınılmaz idi.
Həmçinin təcrübə nəticəsində ortaya bol miqdarda sağ-əlli amin turşusu çıxmışdı. Bu amin turşularının varlığı, təkamülü öz məntiqi daxilində belə çürüdürdü. Çünki sağ-əlli amin turşuları, canlı quruluşunda istifadə edilə bilməyən amin turşuları idi. Nəticə etibarilə, Millerin təcrübəsindəki amin turşularının meydana gəldiyi mühit canlılıq üçün əlverişli deyildi, əksinə meydana gələcək molekulları parçalayıcı və yandırıcı turşu məhlulu xüsusiyyətində idi.
Cavab 2.
• Miller-Urey təcrübəsində meydana gələn amin turşularının çoxu deyildiyi kimi sağ-əlli deyildi. Stanley Miller, bir reportajda təcrübə nəticəsində əldə edilən sağ-əlli (D amin turşusu) və sol-əlli (L amin turşusu) amin turşularının saylarının bərabər olduğunu açıqlamışdı. Canlılardakı zülalların böyük bir hissəsi L amin turşularından meydana gəlir. D amin turşuları bakteriyların hüceyrə divarlarında tapılır, həm də bol miqdarda. Həmçinin, Yerə düşən meteoritlərdə L amin turşularının D amin turşuları ilə müqayisədə daha çox olduğu müşahidə edilmişdir. Bununla belə, yaranan mühitin dağıdıcı olduğu iddiası da həqiqi deyil. Onsuz da bunu dəstəkləyən və ya izah edən hər hansı bir elmi qaynaq yoxdur, yəni iddia tamamilə uydurmadır.
Görüldüyü kimi, ortaya atılan iddialar tamamilə əsassız və elmdən kənardır. Miller-Urey təcrübəsi vasitəsilə Təkamül Nəzəriyyəsinə hücum etmək istəyirlər, amma insanlara həqiqətləri deyil, arzuladığı şeyləri izah edir və insanları bunlara inandırmağa çalışırlar. Ən əsası, insanları aldadırlar. Bunları şüurlu şəkildə etdikləri üçün iddiaları sadəcə saxtakarlıq adlandırılmalıdır.
Qaynaqlar: ScientificAmerican , OxfordJournals
1. Chang, S. 1994. The planetary setting of prebiotic evolution. In S. Bengston, et. Early Lifə on Earth. Nobel Symposium nömrə. 84. Kolumbiya University Press, New York. p. 10-23.
2. Orgel, L. E., 1998. The origin of lifə - how long did itələ taxa? Origins of Lifə and the Evolution of the Biosphere 28: 91-96.
3. Copley, J. 2001. The Story of O. Nature 410:862-864.
4. Turner, G. 1981. The development of the atmosphere. In: The Evolving Earth, et. L. R. M. Cocks. London: British Museum, 121-136.
5. Kump, L. R., J. F. Kasting, M. E. Barley. 2001. Rise of atmospheric oxygen and the "upside-down" Archean mantle. Geochemistry, Geophysics, Geosystems -G3, 2, Paper number 2000GC000114.
6. Rye, R., and H. D. Holland. 1998. Paleosols and the evolution of atmospheric osygen: a critical review. American Journal of Science 298:621-672.
7. Murakami, T., Utsinomiya, S., Imazu, Y. and Prasad, N. (2001). "Direct evidən tərəfindən of late Archean to early Proterozoic anoxic atmosphere from a product of 2.5 Ga old weathering." Earth Planet. Sci. Lett., 184(2): 523-528.
8. Mulkidjanian, A. Y., D. A. Cherepanov and M. Y. Galperin. 2003. Survival of the fittest before the beginning of lifə: selection of the first oligonucleotideliyə polymers by UV light. BMC Evolutionary Biology 3:12.
9. Mullen, Leslie. 2003. Shining light on life's origin.
10. Bernstein, M. P., S. A. Sandford, L. J. Allamandola, J. S. Gillette, S. J. Clemett and R. N. Pərdəyə. 1999. UV irradiation of polycyclic aromatic hydrocarbons en ices: Production of alcohols, quinones, and ethers. Science 283: 1135-1138. Ayrıca baxın: Ehrenfreund, P., 1999. Molecules on a space odyssey. Science 283: 1123-1124.
11. Cooper, G. et/ət al/götür. 2001. Carbonaceous meteorites as a source of sugar-related organic compounds for the early Earth. Nature 414: 879-883. Ayrıca baxın: Sephton, M. A., 2001. Life's sweet beginnings? Nature 414: 857-858.
12. Max P. Berstein, Scott A. Sandford, Luis J. Allamandola, " Life's fara-Flung Raw Materials"Scientific American, İyul 1999, 281:42-49.
