January 15, 2014

Arxa üzvlərin təkamülü aydınlaşdırıldı

Balıqlar və dördayaqlı heyvanlar arasındaki keçidi meydana gətirən möhtəşəm qorunmuş Tiktaalik fosillərini araşdıran paleontoloqlar "quruda yeriməyə yarayan" arxa üzvlərin hesab edildiyi kimi qədim amfibilərdə deyil, hələ balıqlarda təkamülləşdiyini aydınlaşdırdılar. Tədqiqatla əlaqədar məqalə Proceedings of the National Academy of Sciences jurnalında dərc edildi.

2004-cü ildə tiktaaliki tapmış Chicago Universitetindən (ABŞ) olan paleontoloq prof. Neil Shubin deyir:

"Əvvəlki nəzəriyyələrə əsasən balıqlara xas olan "ön idarəli" hərəkətdən "tam idarəli" hərəkətə artıq dördayaqlı heyvanların meydana gəlməsindən sonra keçid almışıq. Görünür, bu keçid hələ balıqlar arasında, sonraki nəsillərin quruya çıxmasından əvvəl başlanıb."

Shubin və həmkarlarının əldə etdiyi ilk tapıntılar bütöv deyildi - onlar yalnız tiktaalikin kəllə sümüyü, qabırğa və ön üzvlərinə rast gəlmişdilər. Tiktaalikin kəşfi həqiqətən də inqilabi hadisə oldu - onun "elastik" boynu, primitiv ağ ciyəri və geniş döş qəfəsi balıqlar və qədim dördayaqlı heyvanlar arasındaki "ara keçid" olduğundan xəbər verirdi.

Shubinin tədqiqatçı qrupu tiktaalikin ilk dəfə tapıldığı Ellesmere adasında fosilin tam versiyasını əldə etmək üçün qazıntı işlərinə davam etdi. Son 10 il ərzində alimlər daha dörd fosili tapmağa nail olmuşdular, bunlardan bəziləri də aşağı üzgəc sümükləri və skeletin digər hissələrinin fraqmentlərini daşıyırdı.

Bütün qalıqları birləşdirərək paleontoloqlar maraqlı nəticəyə gəldilər: tiktaaliklər çanaq bənzəri sümüyə və heyvanlarda yeriməyi təmin edən arxa üzvlərin dəstəklədiyi bir neçə sümüyə sahib idi. Bu fakt "tam idarəli" davranışın hələ balıqlar arasında təkamülləşdiyi fikrini əminliklə irəli sürməyə icazə verir.

"İri arxa üzgəclərin tiktaalikə qayıq kimi üzmə təmin etdiyini iddia etmək üçün bütün əsaslar var. Digər yandan, o, bunları həm də quruya çıxdıqda addımlar atmaq üçün istifadə edə bilirdi. Afrikalı ikitənəffüslü balıqlar oxşar üzvlərə sahibdirlər və suyun dibində qaça bilirlər", - Shubin sözlərinə əlavə edir.

Qaynaq: Pnas.org , Sci-News 
Yazını dostlarla bölüş

0 şərh var:

Post a Comment

 
Copyright © 2014 Həyatın Təkamülü • All Rights Reserved.
Distributed By MyBloggerThemes | Design By Templateure
back to top