Tissint meteoriti Yerə, Mərakeş ərazisindəki səhraya 2011-ci ildə düşmüşdü. Alimlər onun kimyəvi tərkibini öyrəndikdən sonra Tissintin Marsa aid fraqment olduğunu aydınlaşdırmışdılar.
Bu üzrə ən güclü nəzəriyyəyə əsasən, bir vaxtlar Mars səthinin altında yerləşmiş meteorit, planetlə iri asteroidin toqquşmasından sonra Qırmızı planeti tərk edib. Marsın cazibə qüvvəsini qətt etmək üçün kafi sürəti yığan Tissint kosmik məkana daxil olaraq, zamanla Yerə düşüb.
Tissint üzərində aparılan araşdırmalarda üzvi karbon birləşmələrinə aid izlərin tapılması sensasiyaya səbəb oldu. Növbəti tədqiqatlar bu birləşmələrin tamamilə yadplanetli mənşəli olduğunu və elə obyektin içərisindəcə kosmosa atıldığını göstərdi. Bundan sonra mübahisələr daha da qızışdı - üzvi birləşmələrin bioloji olub-olmadığı sirr olaraq qalırdı.
İndi isə, alimlərdən ibarət beynəlxaq tədqiqatçı qrupun apardığı işlər, birləşmələrin bioloji mənşəli olduğu ehtimalının hesab ediləndən daha yüksək olduğunu aşkara çıxarıb. Meteoritdəki karbon birləşmələri izlərinin ətraflı analiz işlərini aparan avropalı, çinli və yaponiyalı alimlər belə qənaətə gəliblər ki, üzvi birləşmələr meteoritə yeraltı sular köməyilə düşüb, tərkibindəki karbon isə nə maqmatik, nə də ki atmosfer mənşəlidir. Yəni, bu, yalnız bioloji olmalıdır.
Bu iddianı sübut edən bir çox göstəricilər var, misal üçün, karbon-13-ün karbon 12-ə nisbəti. "Phoenix" və "Curiosity" cihazları köməyilə əldə edilmiş məlumatlar, bu nisbətin Tissintlə müqayisədə Mars atmosferində daha yüksək olduğunu göstərir. Bu proporsiyadaki fərq Yerdəki göstəricilərlə ideal dərəcədə uyğunluq təşkil edir - xüsusilə Yer havasındaki karbonla kömür nümunələrindəki karbon arasında, hansılar ki eyni zamanda bioloji mənşəlidir.
Alimlər nəticələri vaxtından əvvəl əldə edilmiş yadplanetlilərə aid sübut hesab etsələr də, birmənalı cavab verməyə tələsmədiklərini deyirlər.
"Belə bir zərif mövzuda təkid etmək mənasızdır. Digər tədqiqat qruplarının nəticələri bizimkilə ziddiyyət təşkil etsə, mən artıq buna hazır olacam. Lakin gəldiyimiz yekun nəticələr, ən azı, Marsın keçmişində orada mövcud olmuş həyatla bağlı müzakirələrə yeni nəfəs verəcək", - Lozanna Dövlət Politexnik İnstitutundan olan Filip Jille qeyd edir.
Həmçinin oxuyun:
Qədim Mars gölləri həyatı tam dəstəkləyirdi
Marsa aid ən qədim meteoritlər
"Yerlilərdən" Marsa 90 min məktub
0 şərh var:
Post a Comment