27 aprel tarixində "NASA Swift" və "Kosmik Qamma Teleskopu Fermi" peykləri indiyə qədər müşahidə edilən ən parlaq kosmik partlayışın baş verdiyi məlumatını yaydılar. Ulduzun partlayışı nəticəsində yüklü hissəciklər demək olar ki işıq sürətilə komosa yayıldılar.
Belə partlayışlar kainatda baş verən ən nadir partlayışlardan hesab edilir və ulduzların məhvinə səbəb olur. Orijinal ulduzların uzaq məsafədən yaydığı işıq çox zəif olduğundan adətən görülə bilmirlər, amma partlayışlar nəticəsində ulduzlar, məhv olaraq təhlükəli qamma şüaları yayaraq aşkar olunurlar. Buna baxmayaraq Yerdəki teleskoplarımız qamma şüalarını aşkar etmə məsələsində çətinliklə üzləşirlər, çünki həmin şüalar böyük nisbətdə atmosferimiz tərəfindən udulur.
Bu il qeydə alınan kosmik partlayış GRB 130472A adlandırıldı. Partlayışın planetimizdən 3,6 milyard işıq ili uzaqlıqda baş verdiyi həmçinin məlum oldu.
Bu partlayış ulduzu məhv edərək mərkəzində yeni qara dəliyin formalaşmasına səbəb oldu. Analizlərdən sonra, ulduzun Günəşdən ölçü baxımından təxminən 3-4 dəfə, kütlə baxımından isə 20-30 dəfə böyük olduğu aydınlaşdırıldı. Astronomlar, açıqlama verərək bu ulduzun öz oxu ətrafında həddindən artıq sürətli dövr etdiyini bildirdilər.
Alimlər, bundan başqa, GRB 130472A partlayışının yüklü mərhələlərinin bu günki modellə ziddiyyət təşkil etdiyini və bu məsələ üzərində tədqiqatların davam etdiyini qeyd etdilər. Nəticələr hissəciklərin sürəti ilə bağlı nəzəriyyələrə dəyişiklik edilməsi lazım olduğunu göstərə bilər, bu da alimlərin kosmik hadisələrə daha düzgün izahlar verməsinə yardım təmin edə bilər.
Qaynaq: Space
0 şərh var:
Post a Comment